پیام های احیاگری عاشورا از دیدگاه روایات

پیام های عاشورا منحصر در احکام دینی نشد بلکه سید الشهداء (ع) درس زندگی سعادتمندانه به انسانها آموخت و همه اصول و جنبه های اسلامی عملاً در این حادثه تجسم پیدا کرده است. به گفته شهید مطهری:« امام (ع) انسان مافوق است نه ما فوق انسان؛ به همین دلیل می تواند سرمشق باشد، اگر ما فوق انسان می بود، به هیچ وجه سرمشق نبود. (۱۸)
۱ـ ایثار:

گذشتن از خواسته های خود و نیز چشم پوشیدن از آنچه مورد علاقه انسان است، به خاطر دیگری و در در راه دیگری ایثار است. (۱۹)امام حسین (ع) اوج ایثار که ایثارجان و خون است از خودنشان داد. اصحاب امام حسین (ع) هم تا زنده بودند اجازه ندادند از بنی هاشم کسی به میدان برود. حضرت زینب (س) ازجمله ایثار گران کربلا بود، موارد زیر از جمله ایثار های آن حضرت در صحنه کربلا می باشد: الف ـ هنگامیکه ابن زیاد در کوفه دستور قتل امام سجاد (ع) را صادر کرد حضرت زینب (سلام الله علیها) فرمودند: «یَا ابن زیادٍ، إنَّکَ لَم تَبقِ أحَدَاً فَإن کُنتَ عَزَمتَ عَلی قَتلِه فَاقتُلنی مَعَه » (۲۰) ای پسر زیاد تو کسی را برای ما باقی نگذاشتی، اگر تصمیم کشتن این یکی را هم گرفته ای مرا نیز با او بکش. ب ـ به میدان نبرد فرستادن حضرت زینب (س) طفلان صغیرش را، برای یاری امام حسین (ع) از جمله موارد ایثار حضرت زینب (س) در عرصه کربلاست. از دیگر ایثار گران کربلا می توان از قمر بنی هاشم (ع) نام برد که موارد زیر از جمله ایثار های آن حضرت است:
۱ـ رد امان نامه شمر در روز تاسوعا
۲ـ شب عاشورا در مقابل برادر، هنگامیکه امام حسین (ع) خطاب به یاران فرمود: من عهدم را از شما برداشتم هر کس می خواهد، برود از جانب من مانعی ندارد حضرت عباس (ع) گریان شد و فرمود: هرگز از شما دست نخواهم کشید، خدا نیاورد زندگی پس از شما را (۲۱)
۳ـ روز عاشورا نیز وقتی با لب تشنه وارد شریعه شد، با یادآوری کام تشنه حضرت سید الشهداء (ع) ایثار و گذشت به او اجازه آب نوشیدن نداد و با لب تشنه به شهادت رسید.
امیر المؤمنین (ع) فرمود:« اَلأیثارُ أَحسَنُ الأحسانِ و أَعلی مَراتِبِ الأیمانِ» ایثار نیکوترین احسان و بالاترین مراتب ایمان است. (۲۲) حضرت اباالفضل (ع) به خاطر ایثاری که برای برادر از خود بروز داد به مقاماتی عالی در درگاه الهی راه یافت به گونه ای که باقی شهداء غبطه او را می خورند اگر امروزه دشمنان اسلام از این کشور واهمه دارند و ما در امنیت بسر می بریم به خاطر ایثار شهداء انقلاب در جنگ تحمیلی است که فقط برای حفظ اسلام از جان خود گذشتند. و این درسی بود که آنها از نهضت عاشورا آموختند.
۲ـ غیرت:

غیرت در لغت به معنای آن است که سرشت طبیعت انسان از مشارکت غیر در امر مورد علاقه اش نفرت داشته باشد و در اصطلاح: آن است که کسی به خاطر علاقه به همسر یا ناموس به دیگری اجازه تعرض ندهد. (۲۳)امام حسین (ع) در روز عاشورا نقطه ای را مرکز قرار داده بود که بعد از حملات در آن محل استراحت می نمودند ولی ناگاه لشکر بین او و خیام فاصله انداختند و قصد تعرض به خیمه ها را کردند. امام حسین (ع) در آن حال فرمودند: قال الحسین (ع): أَنَا الَّذی اُقاتِلُکُم، و تُقاتِلونی، و النِّساءُ لَیسَ عَلَیهِنَّ جُناحٌ فَامنَعوا عُتاتَکمُ و طُغاتَکُم و جُهّالَکُم عَنِ التَّعَرُّضِ لِحَرَمی ما دُمتُ حَیّاً(۲۴)
امام حسین (ع) فرمودند: من با شما می جنگم و شما با من، زنان را در این میان گناهی نیست، این خیره سران و نادانان و ستمگران را تا زنده ام نگذارید متعرض حریم من بشوند. امام حسین (ع) با این کلام در روز عاشورا به مردان مسلمان پیام غیرت داد که نسبت به نوامیس خود غیرتمند باشید اگر شاهد بد حجابی در جامعه هستیم به علت عدم الگو پذیری ازغیرتمندان صحنه عاشورا ست.پیامبر اکرم (ص) در باب اهمیت غیرت می فرماید: «جَدَعَ الله أنفَ مَن لایُغارُ مِنَ المؤمِنین و المسلمین ».(۲۵)خدا، بینی مؤمن و مسلمان بی غیرت را به خاک می مالد. کسی که مخالف پیام های عاشورا عمل کند و در نقطه مقابل آرمانهای اباعبدالله (ع) حرکت کند و مرتکب منکرات و ازجمله استماع موسیقی های مبتذل شود مسلماً فردی بی غیرت نسبت به ناموس خود می باشد. پیروان عاشورا هم درس عفاف و حجاب را به عنوان «غیرت ناموسی» از کربلا می آموزند و هم دفاع از مظلوم و نصرت حق و مبارزه با باطل و بدعت را به عنوان غیرت دینی از حماسه آفرینان کربلا می آموزند.
۳ـ عفاف وحجاب:

نهضت عاشورا برای احیاء و بهادادن به ارزشهای اسلامی بود از آن جمله حفظ حجاب زن مسلمان است که از ضروریات دین می باشد. ارزش زن در حفظ حجاب اوست. امام حسین (ع) و حضرت زینب (س) و دودمان رسالت با گفتار و عمل یادآور این گوهر ناب هستند. اهل بیت عصمت و طهارت در عین مشارکت در حماسه عظیم و ادای رسالت حساس و خطیر ابلاغ پیام های عاشورا به جهانیان، متانت و عفاف خود را هم رعایت کردند و اسوه جهانیان شدند. موارد زیر از جمله مباحث فرهنگ عفاف و حجاب در نهضت عاشورا است. الف ـ چون اهل بیت رسالت به نزدیک دمشق رسیدند، ام کلثوم به شمر فرمود: مرا با تو نیازی است گفت: چیست؟ فرمود: ما را که به این شهر می برید از دروازه ای وارد کنید که تماشاگر کمتر باشد و دیگر آنکه به نیزه داران پیشنهاد کن که این سرها را ازمیان کجاوه های ما بیرون ببرند که از بس ما را با این حال دیدند، خوار شدیم.(۲۶)
ب ـ اعتراض حضرت زینب (س) به یزید در مورد هتک حجاب اهل بیت رسالت.(۲۷)
ام سلمه می گوید: روزی من و میمونه نزد رسول الله (ص) بودیم که ابن مکتوب نابینا آمد. پیامبر (ص) به مادو نفر فرمود: چادر به سر کنیم و خود را بپوشانیم. ما گفتیم:«یا رسول الله ابن مکتوم که نابیناست و مارا نمی بیند» پیامبر (ص) فرمود:«آیا شما هم نابینا و اورا نمی بینید؟»(۲۸)
۴ـ وفاداری:

ازجمله پیامهای اخلاقی عاشورا وفای به عهد و پیمانی است که با کسی می بندیم. امیرالمؤمنین (ع) می فرماید: «أَشرَفُ الخَلائِقِ الوَفاءُ»(۲۹) با شرافت ترین مخلوقات وفاداری است. حضرت امیرالمؤمنین در فرمایشی دیگر می فرمایند: «مِن دَلائِلِ الایمانِ الوَفاءُ باالعَهد » (۳۰) شخص با ایمان به عهد و پیمان خود پای بند است. ازجمله موارد نقاط ضعف اهل کوفه بی وفائی آنان است که در این امر (بی وفائی) مشهورند. ازجمله موارد بی وفائی کوفیان، بی وفائی نسبت به امیرالمؤمنین (ع) و امام حسن (ع) و بی وفائی آنان نسبت به حضرت مسلم بن عقیل (ع) است که قول یاری دادند و نقض عهد کردند و هم بی وفائی آنان نسبت به خود سید الشهداء (ع) که نامه هایی به آن حضرت نوشتند و وعده یاری دادند ولی دروقت لازم نه تنها به وعده خود وفا نکردند بلکه شمشیر بر رخ امام حسین (ع) کشیدند. امام حسین (ع) در روز عاشورا در خطبه ای انتقاد آمیز از بی وفائی آنها یاد می کند. قال الحسین (ع): تَبّاًلَکُم أَیَّتُها الجَماعَهَ و تَرَحاً، إستَصرَختُمُونا والهِین َ فَأَصرَخنا کُم مُوجِفینَ، سَلَلتُم عَلَینا سَیفاً لَنا فی ایمانِکُم »(۳۱) امام حسین (ع) فرمود: مرگ و پریشانی بر شما ای مردم که حیران و سرگردان بودید و مارا به دادرسی خویش خواندید. همین که ما شتابان برای یاری و دادرسی شما آمدیم شمشیری که باید طبق سوگندهایتان برای یاری ما بکشید، به روی ما کشیدید. امام حسین (ع)، خود مصداق بارزی از وفاداری است. سید الشهداء(ع)عهدی باخدا بسته بود وبه نحو احسن به عهد خود وفا کرد در زیارت اربعین می خوانیم:« أشهَدُ أنَّکَ وَفَیتَ بِعَهدِ اللهِ » (۳۲) یاران آن حضرت نیز نسبت به خود امام (ع) تا پای جان وفاداری خود را نشان دادند مخصوصاً قمر بنی هاشم (ع) که در وفاداری مشهور شد؛در زیارت آن حضرت می خوانیم: « اَشهَدُ لَکَ باالتَّسلیمِ والتَّصدیقِ و الوفآءِ و النَّصیحَهِ لِخَلَفِ النَّبیِّ صَلَی اللهُ علیه و آلِهِ المُرسَل » (۳۳) گواهی می دهم که تو مقام تسلیم و تصدیق و وفاداری و خیرخواهی را نسبت به حسین (ع) فرزند پیامبرکه درود خدا بر او وآلش باد در حد کمال داشتی. امام حسین (ع) در شب عاشورا دروصف یارانش فرمودند: قال الحسین (ع):«فأنّی لااَعلَمُ أصحاباً أَوفی ولاخیراً مِن أصحابی»(۳۴) همانامن باوفاتر و بهتر از یاران خودم سراغ ندارم. پیام های عاشورا به وارثان عاشورا رسیده است. راهپیمائی های هر ساله مردمی در اعلان وفاداری به نظام جمهوری اسلامی در سالروز پیروزی انقلاب و شعار «مااهل کوفه نیستیم علی تنها بماند» درسی است که مردم مسلمان ایران از وفاداران صحنه عاشورا آموختند.

پی نوشت ها :

۱۸٫ مرتضی، مطهری، حماسه حسینی، جلد ۲، ص ۱۹۶
۱۹٫ به نقل از نرم افزار تبیان
۲۰٫ علی بن موسی، سید بن طاووس، لهوف، مترجم: سید احمد قهری، ص ۲۲۸
۲۱٫ حاج شیخ عباس، قمی ]محدث قمی [ ترجمه نفس المهموم، مترجم: حاج میرزا ابوالقاسم شعرانی، ص ۱۱۵
۲۲٫ شرح غرر الحکم، جلد ۲، ص ۱۶۲، به نقل از پایگاه اینترنتی حوزه
۲۳٫ مجمع البحرین، واژه غیرت به نقل از: نرم افزار تبیان
۲۴٫ مرکز تحقیقات باقر العلوم (ع)، موسوعه کلمات امام حسین (ع)، ص ۵۰۴
۲۵٫ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، جلد ۵، ص ۵۳۵ به نقل از: سایت وبلاگ
۲۶٫ علی بن موسی، ابن طاووس، لهوف، مترجم: سید احمد قهری، ص ۲۴۴
۲۷٫ به نقل از نرم افزار تبیان
۲۸٫ مجلسی، محمد باقر]علامه [، بحارالانوار، جلد ۱۰۴، باب ۹۱، به نقل از نرم افزار تبیان
۲۹٫ محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، جلد ۱۰، ص ۶۰۲ به نقل از نرم افزار تبیان
۳۰٫ همان، ص ۶۰۳
۳۱٫ مرکز تحقیقات باقر العلوم (ع)، موسوعه کلمات امام حسین (ع)، ص ۴۲۲
۳۲٫ حاج شیخ عباس، قمی ]محدث قمی [ مفاتیح الجنان، ص ۹۱۷
۳۳٫ همان، زیارت حضرت ابوالفضل (ع)، ص ۸۵۱
۳۴٫ مرکز تحقیقات باقر العلوم (ع)؛موسوعه کلمات امام حسین (ع) ص ۳۹۵ به نقل از طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، جلد ۳، ص ۳۱۵

***

پايان بخش دوم پیام های عاشورا از دیدگاه روایات

***

:: موضوعات مرتبط: تحقيقات،مقالات , نهضت عاشورا , ,
:: برچسب‌ها: پیام های عاشورا از دیدگاه روایات , پيام هاي عاشورا , وبگاه كانون فرهنگي تبليغي مردمي طه , روایات , پیامهای اخلاقی , عاشورا , ,
:: بازدید از این مطلب : 3504